Bu yazı dizisinde dinlerin tarihlerinden değil de, dinlerin kutsal kitaplarında anlatılan tarihten ve hikayelerinden karşılaştırmalı olarak bahsedeceğiz. Bildiğimiz gibi üç semavi din olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslamiyet’in çoğu peygamberi ve dolayısıyla da hikayesi ortaktır. Ancak aralarında zaman zaman önemli farklar da bulunmaktadır ki bu farklar da bazen dinler arasındaki önemli farkları ortaya koyar. Öncelikle her üç dinin kutsal kitaplarını görelim.
Yahudiliğin Kutsal Kitapları
İbrani İncili (Hebrew Bible) ya da Tanakh, İbranice yazılmış Tevrat (Tonah), Nevi’im ve Ketuvim kitaplarının birleşmesinden oluşur. Bu kitapların alt bölümleriyle toplam 24 kitap olarak kabul edilir. Ancak Ketuvim içindeki Daniel ve Ezra kitaplarındaki bazı bölümler Kutsal Aramice yazılmıştır. İbranice şu anda İsrail’in resmi dili olmakla beraber Kutsal Aramice sadece koyu dindar bazı yahudiler tarafından konuşulur.
Tevrat (Tonah)
Tevrat, “Musa’nın Beş Kitabı” olarak da bilinir ve adından da anlaşılacağı üzere beş kitaptan oluşur.
Yaratılış (Genesis): Dünya’nın yaratılışını ve insanlığın ilk tarihini anlatır.
Mısır’dan Çıkış (Exodus): Firavun’u zülmünden kurtulmak için Mısır’dan yapılan büyük göçü anlatır.
Levililer (Leviticus): Yahudi gelenekleri, dini kuralları anlatan kitaptır.
Sayılar: Mısır’dan kaçtıklarında İsrailoğulları’nın çölde başına gelenleri anlatır.
Tesniye (Devarim, Deuteronomy): On Emir’den tekrar bahseder ve diğer Yahudi yasalarından bahseder.
Nevi’im
Nevi’im, İsrail Ülkesi’nden Babilon hakimiyetine girilen zaman aralığını kapsar. Bu dönem peygamberler dönemidir ve sekiz kitaptan oluşur.
İlk Peygamberler Kitapları, Yeşu (Joshua), Hakimler, İsmail (Samuel), Krallar (Süleyman ve Davut) kitaplarından oluşur.
Son Peygamberler Kitapları, Yeşeya (Isaiah), Yeremya (Jeremiah), Hezekiel (Ezekiel) kitaplarından oluşur.
Nevi’im’in son kitabı ise Hz. Yunus ve Hz. Zekeriya gibi 12 küçük peygamberi anlatır.
Ketuvim
Tanakh’ın son bölümünü oluşturur ve 11 kitaptan oluşur. Bu kısımda ayinlerde kullanılan şiirsel metinler de bulunur.
